درمان با بیوفیدبک و نوروفیدبک در فیزیوتراپی
بیوفیدبک شاهین شهر
عملکرد‌های خاص بدن مانند تنظیم فشار خون، گیرنده‌های حسی، دمای پوست، سیسام گوارشی، ضربان قلب و سیگنالهای مغزی همگی به صورت غیر ارادی توسط مغز و سیستم عصبی کنترل می‌شوند و در اغلب موارد این کنترل به صورت ناخودآگاه است. در روشهای درمان با نوروفیدبک و بیوفیدبک با استفاده از سنسورهای الکتریکی به بیماران کمک میشود که از آنچه در بدن آنها رخ میدهد آگاه شوند و بتوانند به صورت خودآگاه تغییراتی در طرز تفکر خود ایجاد کنند به نحوی که بتوانند تا حدودی واکنش‌های بدن خود نسبت به درد، بیماری یا آسیب را کنترل کنند.
روش درمان بیوفیدبک چیست؟
بیوفیدبک و روش درمان بیوفیدبک چیست؟بیوفیدبک یا بازخوراند زیستی یکی از درمانهایی است که یه تازگی در علم پزشکی رایج شده است. در این روش سیگنالهای مختلف بدن مثل ضربان قلب، میزان فشار، میزان انقباض عضلانی، دمای بدن و... ثبت شده و سپس وارد یک دستگاه کامپیوتر شده، پردازش شده و سپس در قالب یک سیگنال مشخص مثل بوق، نور، اعداد و یا بازی نشان داده شده و بیمار با مشاهده و دریافت این سیگنالها فعالیت خواسته شده را بهتر انجام میدهد.درمان با بیوفیدبک توسط متخصصین در مرکزهای تخصصی فیزیوتراپی انجام شده و هزینه ی درمان بیوفیدبک نیز با توجه به همان جلسه تعیین میشود. درمانهای بیوفیدبک، به علت اینکه همزمان به صورت یکسان بر روی عملکرد ذهن و بدن تاثیر گذاشته،تاثیر زیادی داشته و باعث تسریع روند درمان میشود.از این روش، در بازآموزی حرکات و عملکرد فرد، فلج اعصاب، درمان بی اختیاری ادرار و... است.
بیوفیدبک چیست
درمان بیوفیدبک یک روش درمانی بدنی-ذهنی است که به افراد می‌آموزد چگونه به نحو موثرتری بدن خود را به طور آگاهانه کنترل کنند تا بتوانند سلامت خود را بهبود دهند و یا روند درمانی خود را تسریع بخشند. برخی از عملکرد‌هایی که میتوان با کمک درمان بیوفیدبک بهبود بخشید عبارتند از امواج مغزی، تنش عضلانی، رسانایی بدن، ضربان قلب و گیرنده‌های عصبی.
نوروفیدبک چیست
نوروفیدبک تراپی با اسم نروتراپی یا نوروبیوفیدبک نیز شناخته میشود و در واقع نوع خاصی از درمان بیوفیدبک است که در آن عملکرد مغز بیمار به طور همزمان به او نشان داده میشود تا بتوان به بیمار آموزش داد که عملکرد مغز خود را به طور آگاهانه منظم کند. در این روش سنسورهایی روی مغز قرار داده می‌شوند و این سنسورها به دستگاهی متصل هستند که پالس‌های دریافتی از مغز را اندازه گیری میکند و سپس بعد از آن که این پالس‌ها تقویت کرد آن را ثبت کرده و نتیجه را روی صفحه‌ی کامپیوتر نشان میدهد.
ﻓﻮاﯾﺪ رﻓﺘﺎر درﻣﺎﻧﯽ ﺑﯿﻮﻓﯿﺪﺑﮏ ﺣﺮارﺗﯽ
بیوفیدبکهای حرارتی یا دمایی، دسته ای از این دستگاهها هستند که با حسگرهای کوچک به نوک انگشتان دست و پا متصل شده و تغییرات دمایی را اندازه میگیرد و زمانی که دمای بدن به طرز غیر طبیعی تغییر کند، به فرد هشدار میدهد.یکی از فواید رفتار درمانی بیوفیدبک حرارتی به دست آوردن کنترل دمای بدن و فشار خون با روشهای آرام سازی ذهنی است. در این روش فرد با تمرکز و مدیتیشن سعی در کنترل علایم حیاتی خود در حد نرمال میکند. در مقاله ای که به بررسی فواید بیوفیدبک در ایران و در شهرهای ﮐﺮج، اﺻﻔﻬﺎن، ﺷﯿﺮاز ، ﺳﺎری ، ﻣﺸﻬﺪ ، ﺗﺒﺮﯾﺰ ،اهواز پرداخته بودند به این نتیجه رسیدند که علایم حیاتی بدن را با تمرین میتوان از ذهن کنترل کرد. در این روش،چیزی به نام عوارض بیوفیدبک وجود نداشته چون این روش روشی کاملا علمی و بی خطر میباشد.
کاربرد
در صورتی که درمان بیوفیدبک و نوروفیدبک را همراه با سایر روشهای درمانی به کار ببرید، این روش میتواند در درمان بسیاری از بیماری‌ها و مشکلات موثر و نتیجه بخش باشد:
میگرن، سردرد، سردردهای گردنی
استرس شدید
اضطراب
فیبرومیالژیا
درد کمر و درد پایین کمر
درد گردن
در‌های مفصلی (درد شانه، درد آرنج، درد زانو، درد لگن، درد مچ دست، درد مچ پا)
درد فک
آسیب‌های ورزشی
سکته‌ی مغزی
آسیب‌های مغزی
فشار خون بالا
فوبیا
استرس بعد از تروما
اختلالات خواب
سندرم رینود
ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺑﯿﻮﻓﯿﺪﺑﮏ در رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ
در سالیان اخیر، روانشناسان به بررسی تاثیر بیوفیدبک در روانشناسی پرداخته اند. آنها از این روش در کنترل علایمی همچون اضطراب، استرس و تنش عصبی استفاده میشود. بدین ترتیب که با آموزش ذهن میتوان از بروز علایمی مثل استرس جلوگیری کرد در مقاله در مورد بیوفیدبک، با نصب سنسورهای بر روی عضلات که میزان تغییرات دمای بدن و میزان کشش و تنش عضلانی را اندازه میگرفتند، میزان استرس و اضطراب فرد توسط دستگاه تشخیص داده شد و سپس ا.ز افراد مورد مطالعه خواسته شد تا با تمرین ذهنی سعی در پایین آوردن میزان استرس و اضطراب کنند.سپس فرد با مشاهده ی سیگنال بیوفیدبک میتواند به نتیجه ی تمرینات ذهنی و فعالیتهای خود در جهت کاهش تنش، پی ببرد.
مزایا
مزایای درمان بیوفیدبک و نوروفیدبک به این موضوع بستگی دارد که شما می‌خواهید با کمک این روش چه مهارتی را بیاموزید. برای مثال، ممکن است یاد بگیرید که دستان خود را گرم نگه دارید که این کار به خودی خود به کاهش فشار خون و سردردهای میگرنی کمک میکند. در صورتی که بیاموزید عضلات صورت، گردن و شانه و کمر خود را شل کنید می‌توانید سردردهای تنشی، درد فک، درد کمر و یا مشکل دندان قروچه را بهبود دهید. مزایای درمان نوروفیدبک بسیار وسیع هستند. برای مثال شما ممکن است بیاموزید که عملکرد مغز خود را تغییر دهید تا تفکرات مبهم و منفی را از خود دور کنید و بتوانید افکار خود را شفاف تر و توانایی درک خود را بیشتر کنید.
درمان
علاوه بر این که بیماران به صورت دیداری و شنیداری از ابزارهای درمان بیوفیدبک، بازخورد دریافت می‌کنند، پزشک نیز به آنها می‌آموزد که چگونه با استفاده از تکنیکهایی روزانه تمرین کنند تا عملکرد خود را بهبود دهند. در ادامه با برخی از موفق‌ترین تکنیک‌های درمان بیوفیدبک آشنا می‌شوید:
ریلکس کردن تدریجی عضلات
ریلکس کردن عمقی عضلات
تنفس و آگاهی از وضعیت عضلات
تصور بصری
تمرین تمرکز باز
حساسیت‌زدایی منظم (تکنیکی که به فرد کمک میکند حس کنترل درونی داشته باشد)
فرم‌های ریلکسیشن کوتاه (برای مثال: ساکت کردن واکنش، پویش استرس بدنی)
تکنیک‌های انتقال برای وارد کردن استراتژی‌های آموزش داده شده در زندگی روزمره
