آشنایی با رشته فیزیوتراپی
فیزیوتراپی یکی از رشته های توانبخشی است و توانبخشی مجموعه اقداماتی است که برای یک فرد معلول یا بیمار انجام می دهد. تا تشخیص بتواند از نظر جسمی - روانی - اجتماعی حداکثر توانائی و استقلال خویش را بدست آورد و زندگیش را به حد طبیعی نزدیک سازد کلمه فیزیوتراپی از دو بخش تشکیل شده است فیزیو به مفهوم عوامل فیزیکی و تراپی به معنای درمان است فیزیوتراپی در واقع همان طب فیزیکی است و بر خلاف رشته های دیگر طب که از داروها و مواد شیمیائی برای درمان بیمار استفاده می کند از عوامل فیزیکی و مکانیکی جهت درمان نیاز نیازمندان بهره می برند.
فیزیوتراپی می تواند جهت توانبخشی و نجات بیماران به عنوان یکی از بازوهای توانمند تیم پزشکی وارد عمل شود و جامعه ما را از زمین گیر شدن و ناتوان شدن گروهی از جوانان و سالمندان که به دلیل تصادفات و حوادث ناگوار و کهولت سن مشکل پیدا می کنند رهایی بخشد.
تعریف فیزیوتراپی
فیزیوتراپی، شاخه ای از پزشکی است که در آن برای توانبخشی بیماران از عوامل فیزیکی مثل گرما، سرما، الکتریسیته، نور و عوامل مکانیکی و ورزش استفاده می شود.
بسیاری از حوادث باعث می شوند که اندام حرکتی انسان از حرکت بایستند گرچه این ایستایی موقت باشد اما آسیب های آن دراز مدت و در برخی اوقات بهبودی کامل حاصل نمی شود نباید از نظر دورداشت که حرکت برای بعضی از اندام ها مانند دست و پا همانند اکسیژن ضروری و حیاتی است کاری که فیزیوتراپ انجام می دهد به جریان انداختن حرکاتی است که بنابر اتفاق دچار آسیب شده اند فیزوتراپ با انجام حرکاتی که مبنای علمی دارد و استفاده از ابزاری که جریان حرکت را تسهیل می نماید به خدمت رسانی می پردازد در واقع فیزیوتراپ فردی است با قابلیت‌های فردی بالا چه از نظر جسمی، چه از نظر روحی. چرا؟ چون فیزیوتراپ کسی است که توان دوباره‌ای را به شخص بیمار میبخشد. داشتن حوصله و عشق و علاقه به کار تنها راه ادامه تحصیل یا انتخاب این رشته است. فیزیوتراپی رشته‌ای است که با استفاده از عوامل فیزیکی (مثل گرما، سرما، نور، اشعه لیزر، الکتریسیته و...) و عوامل مکانیکی جهت کمک به درمان ناتوانی فرد و بازگرداندن کار اعضای بدن و هدایت بیمار برای استفاده از توانایی باقیمانده به او کمک میکند.
فیزیوتراپیست با استفاده از یک سری وسایل مثل ابزارهای الکترونیکی و حرکات ورزشی در جهت رفع معلولیت و افزایش کارآیی عضلات و اعصاب تلاش میکند. رشته فیزیوتراپی دارای بخشهای مختلفی است.
در بخش الکتروتراپی فیزیوتراپیست با استفاده از عوامل فیزیکی مانند اشعه مادون قرمز و درمان بیماران میپردازند. در بخش مکانوتراپی با استفاده از وسایل مکانیکی مانند قرقره و دستگاه های بدنسازی به درمان بیماران میپردازند، در بخش هیدروتراپی (آب درمانی) با استفاده از خواص آب به درمان بیماریها میپردازد.
طول دوره کارشناسی در این رشته ۴ سال میباشد. استفاده از کره، نور، الکتریسیته، آب، لیزر و حرکات مکانیکی ابزار یک فیزیوتراپ است. این رشته نحوه استفاده از این ابزار را برای بهبود بیمار آموزش میدهد.
مقاطع تحصیلی و گرایش‌های رشته فیزیوتراپی :
دارای سه مقطع تحصیلی کارشناسی پیوسته، کارشناسی ارشد ناپیوسته و دکتری است.
در مقطع کارشناسی دارای گرایش نمیباشد. مدت تحصیل در دوره کارشناسی ۴ سال و دوره کارشناسی ارشد ۲ سال میباشد.
امکان ادامه تحصیل در رشته‌های همجوار:
فارغ التحصیلان این رشته میتوانند در رشته‌هایی مانند فیزیوتراپی، علوم تشریح، آناتومی، فیزیولوژی و ... ادامه تحصیل دهند.
فرصت های شغلی فارغ التحصیلان رشته فیزیوتراپی :
فارغ التحصیلان میتوانند در بیمارستانها، سازمان بهزیستی،هلال احمر، کلینیک‌های توانبخشی و سازمانهای مربوط به توانبخشی مشغول به کار شوند. همچنین فارغ التحصیلان میتوانند مطب و مراکز توانبخشی خصوصی تأسیس کنند.علاقه‌مندی شرط مهمی برای موفقیت و ادامه تحصیل در این رشته میباشد.
به دلیل ارتباط نزدیک و تنگاتنگ با بیماران و معلولان، داشتن صبر و حوصله و همچنین عشق و علاقه به این کار مهم میباشد.
اهداف فیزیوتراپی
فیزیوتراپیست با به حداقل رساندن عوارض بیماریها و درمان بیماریها و نیز از بین بردن عوامل محدود کننده و ناتوان کننده در جهت مستقل نمودن بیمار در طول زندگی تلاش و به طور خلاصه هدف فیزیوتراپی مستقل نمودن بیمار در طول زندگی می باشد.
مهمترین روشهای درمانی در فیزیوتراپی عبارتند از :
۱) الکتروتراپی توسط دستگاههای گوناگون الکتریکی درد بیمار کاهش یافته و پروسه ترمیم بافتها را سرعت می بخشد در این روش از موارد زیر استفاده می شود.
الف) امواج مادون قرمز و ماوراء بنفش
ب) تحریکات الکتریکی پوستی
ج) امواج مافوق صوت
د) میدانهای الکتریکی و مغناطیسی
ه) لیزر
۲) حرکت درمانی حرکت دادن قسمتهای مختلف بدن بوسیله خود بیمار یا متخصص فیزیوتراپی حرکت درمانی نامیده می شود این روش درمانی مورد استعمال وسیعی برای معالجه ضایعاتی بدن دارد خصوصاْ مدت زمانی که بیمار بستری است بایستی حرکت را شروع نمود تا از خشک شدن مفصل و سفت شدن مفصلهای جلوگیری نمود.
۳) ماساژ یکی از قدیمی ترین روشهای درمانی است که توسط متخصص فیزیوتراپی به کمک دست یا از طریق دستگاه ماساژ الکتریکی صورت می گیرد.
۴) آبدرمانی یا هیدروتراپی در این روش از آب به شکل استخر یا حوضچه های آب گرم یا آب معدنی و ........ استفاده می شود.
موارد کاربرد فیزیوتراپی :
۱) بیماری های استخوان - مفاصل - عضلات
۲) بیماری های روماتیسمی
۳) بیماری های اعصاب
۴) ضایعات ورزشی
۵) جراحی ها
۶) بیماری های قلب و عروق
۷) بیماری های تنفسی
۸) بیماری های زنان و زایمان
۹) بیماری های پوستی
۱۰) بیماری های کودکان
۱۱) سوختگی ها
۱۲) معلولان جسمی و حرکتی
هدف کلی :
برای درمان بیماران با روشهای فیزیکی یک متخصص فیزیوتراپی ابتدا با قسمتهای مختلف بدن آشنا شده سپس سایر موارد فیزیکی درمان و تک تک روشهای آن را مثل الکتروتراپی - ترموتراپی ورزش درمانی و روشهای درمانهای دستی (موبیلیزاسیون) را فرا می گیرد.
بدین منظور واحدهای درسی دانشجویان به گونه ای تنظیم شده که ابتدا هر دانشجو با ساختمان طبیعی بدن و نحو کار دستگاهی مختلف آشنا شود (واحد آناتومی و فیزیولوژی ) سپس بیماریهای مختلف ارتوپدی -اعصاب - تنفسی و روماتیسمی و غیره را فرا میگیرد همزمان با آنها واحدهای در رابط با نحوه حرکت بخشهای مختلف بدن (کینزیولوژی - بیومکانیک ) و روشهای الکتروتراپی و حرکت درمانی و تکنیکهای خاص آن ارائه می شود هدف از این دوره تربیت افراد ایست متعهد و متخصص که پس از طی یک دوره کارشناسی فیزیوتراپی بتواند بر اساس تشخیص پزشکی درمان فیزیکی را بعهده بگیرند.
عرصه های آموزشی :
دوره کارشناسی فیزیوتراپی ۴ سال و نظام آموزشی آن مطابق آئین نامه آموزشی دانشگاهها و موسسه های آموزش عالی مصوب شورای عالی برنامه ریزی است دروس به صورت عملی -نظری - نظری عملی و کارآموزی عرضه می شود .
دانشجو برای فارغ التحصیلی لازم است در ترم آخر در یکی از زمینه های فیزیوتراپی مطالبی را به صورت تحقیق و یا گردآوری با راهنمائی اساتید این رشته تهیه نموده و آن را به عنوان رساله خویش جهت استفاده دانشجویان و سایر متخصصین این رشته ارائه نماید و سپس در امتحان جامع فیزیوتراپی را با موفقیت بگذراند.
تعداد کل واحدهای درسی ۱۳۵ واحد :
▪ دروس عمومی : ۲۰ واحد
▪ دروس پایه : ۴۷ واحد
▪ دروس تخصصی : ۴۴ واحد
▪ کارآموزی درعرصه : ۲۴ واحد